top of page

Als de beweging stagneert - Een Ayurvedische kijk op trauma

Writer's picture: Janneke SchuurmanJanneke Schuurman

Updated: Jan 28

Trauma – er wordt zoveel over geschreven en gesproken. We hebben allemaal dingen meegemaakt die op de een of andere manier nog van invloed zijn op ons leven in dit moment.

Wat zegt Ayurveda hierover? Ayurveda kijkt naar hoe de natuurlijke beweging van energie in ons lichaam, geest en ziel wordt verstoord. Wanneer deze beweging stagneert, raakt de balans tussen onze dosha’s verstoord, wat zich fysiek, emotioneel en mentaal kan manifesteren. Het herstellen van deze stroom, zonder haast en met geduld, kan helpen om de natuurlijke balans weer terug te vinden.


Wij zijn energie. Ons lichaam is energie, onze cellen, onze essentie. Door ons heen stroomt energie in allerlei vormen: levensenergie, seksuele energie, emotionele energie. Deze levensenergie wordt in de Ayurveda Prana genoemd, en zonder Prana is er geen leven. Prana wil vrij stromen, zoals Dr. Svoboda zegt: "Prana is intelligenter dan jouw brein."

Energie is altijd in beweging. In de Ayurveda draait alles om deze dynamiek. Zonder beweging zou het materiële leven niet bestaan. Denk alleen al aan de groenten die ons voeden – het begint met een klein zaadje, dat zich ontwikkelt en groeit tot een plant, een bloem. Er ontstaan nieuwe zaden, die uiteindelijk verdwijnen, om de cyclus opnieuw te laten beginnen. Deze beweging is ook wat ons als mens laat groeien en bloeien, wat ons in staat stelt onze levensmissie te vervullen. Beweging is de essentie van de natuur – van de natuur om ons heen, maar ook van onze natuur. Het stroomt door elke cel, elk orgaan, elk kanaal.

 


Er worden drie vormen van beweging onderscheiden:

-       Echte beweging – dit is de dynamische beweging die we direct kunnen waarnemen, denk hierbij aan iets wat in de ruimte verplaats wordt, als iets op de grond valt of zoals de wind die door de bomen waait.

-       Niet-beweging – hier gaat het om iets dat in stilte blijft, zonder verandering. Zoals een berg die al eeuwenlang op dezelfde plek staat, onveranderd en standvastig.

-       Transformerende beweging – denk hierbij aan het voedsel dat we eten, wat zich transformeert in iets dat door ons lichaam wordt opgenomen, terwijl de rest weer wordt uitgescheiden, als deel van de constante cyclus van transformatie.


Deze drie vormen van beweging komen overeen met de drie dosha’s:

  • Vata vertegenwoordigt de echte beweging, de dynamiek en de zichtbare beweging van verandering.

  • Pitta symboliseert de transformerende beweging, het vermogen om te verteren en te veranderen.

  • Kapha staat voor de niet-beweging, het stille en vaste element dat stabiliteit biedt.


Wil je meer weten over de dosha’s? Lees dan mijn andere blog over dit onderwerp.


Na een traumatische ervaring, of bij langdurige blootstelling aan een opeenstapeling van onbewerkte gebeurtenissen, kan de natuurlijke beweging van het lichaam en de geest verstarren. Deze stagnatie zorgt ervoor dat de dosha’s zich ophopen, wat uiteindelijk leidt tot een overloop die het hele lichaam en de geest beïnvloedt.

Lies Ameeuw verwoordt dit prachtig: "Het is als een groot wegennetwerk waarover voortdurend auto's rijden; wanneer er op één punt een file ontstaat die maar niet oplost, zorgt dit voor vertraging op alle wegen.


Niet alle moeilijke gebeurtenissen hoeven een traumatische ervaring te zijn; het draait om de reactie die we erop hebben. Zoals Gabor Maté zegt: "Trauma is niet wat je overkomt. Trauma is wat er in je gebeurt als gevolg van wat je overkomt."

De manier waarop we reageren op wat er buiten ons gebeurt, wordt beïnvloed door onze persoonlijke constitutie en de balans van de dosha’s binnen ons.


Hoe en waar kan trauma zich uiten?

Om te begrijpen waar de opeenstapeling van dosha’s zich kan manifesteren, is het belangrijk om te weten uit welke lagen ons mens-zijn is opgebouwd volgens de Ayurveda.

Even wat theorie. Er zijn vijf lagen die goed zijn om te begrijpen als we het hebben over ons ‘zijn’:

  • Sharira – het lichaam: ons voertuig, de drager van ons fysieke bestaan. Het is de basis van wie we zijn in de wereld.

  • Indriyas – de zintuigen: niet alleen onze fysieke zintuigen, maar ook ons vermogen om waar te nemen. Door deze zintuigen ervaren we de wereld om ons heen, als poort tussen buiten en binnen. De zintuigen geven informatie door aan de geest.

  • Manas – de geest: ons geheugen, ons interpretatievermogen. Hier krijgt alles wat we via de zintuigen hebben ervaren betekenis. Het is de laag die onze ervaringen en emoties verwerkt.

  • Atma – de ziel: deze laag vertegenwoordigt onze diepste essentie, het onveranderlijke deel van onszelf. Het is de bron van onze innerlijke wijsheid en authenticiteit, het centrum van ons bestaan, waar we onze verbinding met het grotere geheel voelen.

  • Purusha – universeel bewustzijn: wij zijn verbonden met een universeel bewustzijn, een groter geheel waarin alles bestaat – het levende en het niet-levende, wat we kunnen waarnemen, maar ook datgene wat we niet kunnen zien, maar wel voelen.

 

Deze vijf lagen van ons bestaan staan met elkaar in verbinding en bewegen voortdurend met elkaar mee. Ze wisselen informatie uit – sensaties, ervaringen, herinneringen, gedachten, emoties – alles stroomt door deze lagen heen en beïnvloedt elkaar.

We hebben al deze lagen nodig om optimaal en in balans te kunnen functioneren. Wanneer de beweging tussen deze lagen stagneert, is er geen harmonieuze uitwisseling meer. Dit verstoren we het contact met onze ware aard. We verliezen het vermogen om ons verbonden te voelen met het grotere geheel, of juist om onszelf als individu te ervaren, wanneer het contact met ons lichaam verloren gaat. Het is dan ook niet verrassend dat trauma zich op verschillende manieren kan uiten – van onze verbinding met het lichaam tot onze relatie met het universele bewustzijn.


Wanneer de natuurlijke beweging stagneert, kunnen we dat op verschillende manieren merken. Het kan zich uiten in fysieke klachten, zoals pijn, vermoeidheid of een gevoel van blokkade in het lichaam. Emotioneel voelen we ons misschien uitgeput, prikkelbaar of disconnect van onze gevoelens. Gedachten kunnen zich in cirkels blijven herhalen, zonder dat we tot nieuwe inzichten komen. Er is een gevoel van vastzitten, alsof we vast in de tijd staan, zonder vooruitgang. Soms ervaren we een leegte, alsof er iets ontbreekt, of een diepe onrust die moeilijk te plaatsen is. Dit zijn tekenen dat de communicatie tussen de lagen van ons bestaan niet meer vrij stroomt, wat ons verhindert om in volle harmonie met onszelf en de wereld om ons heen te zijn.

Door te begrijpen waar de beweging vastloopt, kunnen we, stap voor stap, deze weer in gang zetten. Onder begeleiding, zonder haast, nodigen we de natuurlijke stroom van energie opnieuw uit.


Hoe dan, denk je? Begin met de eenvoudige dingen, daarna volgt de rest vanzelf. Wat ik daarmee bedoel, is dat we eerst moeten zorgen voor een solide basis – een sterk en gezond lichaam, goede voeding en een leefstijl die bij je past. Het lichaam is als een stevige container die ons ondersteunt. Als deze basis stabiel is, kunnen we de ruimte creëren die nodig is om alles wat vastzit of geblokkeerd is, te ervaren en los te laten.


Je bent welkom.

Liefs,

Janneke



3 views0 comments

Recent Posts

See All

留言


bottom of page